Een verfrissend bad
Het was op 29 mei 2018 heel de dag onweersachtig boven Hoeven, ook tijdens de 'Impulsavond Parochievernieuwing' door het Sint Franciscuscentrum georganiseerd in PDOB Bovendonk te Hoeven. Hevige regenbuien en korte periodes met zonneschijn wisselden elkaar af. Volgens de een een teken dat de Kerk in zwaar weer verkeert maar volgens bisschop Liesen was het onweer een verfrissend bad. De meesten van de ongeveer 120 aanwezigen waren het na deze avond met bisschop Liesen eens.
Nieuwe ideeën en impulsen voor parochieopbouw en pastoraat
De avond over parochievernieuwing leverde nieuwe ideeën en impulsen voor parochieopbouw en pastoraat. Na het avondgebed en een gezellige broodjesmaaltijd maakten men kennis met drie inspirerende sprekers, pastoor Robert van Aken van de pastorale eenheid van de H. Maria en H.Johannes in 's-Hertogenbosch en Rosmalen, Maarten Jansen, pastoraal werker in deze parochie en Eliza Oudshoorn, als vrijwilligster actief in een van de parochiekernen van de H. Petrus- en Paulusparochie in Leiden.
Doorvertellen van het geloof en vitaliteit parochies centraal
De avond werd geleid door Geerten Kok, diocesaan gedelegeerde kerkopbouw. "Nu de structuren op orde zijn gaat het om het doorvertellen van het geloof en staat de vitaliteit van onze parochies centraal," aldus Geerten Kok.
REBUILT
Pastoor Robert van Aken en pastoraal werker Maarten Jansen werken met het project 'Rebuilt'. Ze doen dit vanuit één aan hun zorg toevertrouwde geloofsgemeenschappen, die van de Lucaskerk in Den Bosch-Zuid. Maarten Jansen presenteerde het totale project terwijl pastoor van Aken inging op de toepassing in de Lucaskerk. 'Rebuilt' is ontstaan in de Verenigde Staten. Daar, in Baltimore, troffen de priester Michael White en zijn lekenassistent Tom Corcoran een kwijnende en stagnerende geloofsgemeenschap aan. Baltimore, de hoofdstad van Maryland, is een van de traditioneel katholieke centra in de Verenigde Staten.
Hoe komen we uit de impasse
Ze vroegen zich af wat er moest gebeuren om uit de impasse te komen. De parochiecultuur moest veranderen. Gelovigen moesten wakker geschud worden en zich ontwikkelen van consumenten naar leerlingen. De parochie werd uitgedaagd zich om te vormen van een naar binnen gekeerde gemeenschap naar een groep die buitenstaanders bereikt en voor hen relevant is. Ze ontwikkelden een methode. Allereerst definieerden ze de missie van de parochie en analyseerden waar de parochie feitelijk stond. Ze vroegen zich ook af welke activiteiten feitelijk het consumptiegedrag bevorderen en welke fouten de leiders van de parochie zelf maken. Ze gingen ook kijken bij succesvolle evangelische gemeenten.
Hoe formuleer je een missie
Vervolgens formuleerde het tweetal de missie van de parochie. "Houd van God en houd van elkaar," vatte Maarten deze missie samen. "Ga dan op weg en maak nieuwe leerlingen. Dit vereist van de parochie een permanente bekering. Leerlingen trekken andere leerlingen aan." aldus Maarten.
Hoe bereik je nieuwe leerlingen
Michael White en Tom Corcoran schiepen een ijkpersoon, Tim. Tim staat model voor de gemiddelde Amerikaan. Hij is een goede man, heeft een leuk gezin, een goede baan en speelt op zondagochtend hockey of golf. Hij komt, buiten uitvaarten en huwelijken, niet in de kerk. Zijn ideeën over religie zijn gebaseerd op de Da Vinci code. Onderhuids kent Tim ook problemen. Hij heeft schulden, ervaart stress op zijn werk en heeft wel eens conflicten met zijn vrouw. Hij heeft verlossing nodig. Je moet van Tim gaan houden. Michael White stemde zijn verkondiging op hem af. "Ontwikkel een eenvoudige en praktische strategie om nieuwkomers te bereiken," adviseerde Maarten. "Maak de kerk relevant en stel waarden als lofprijzing, leerlingenschap, vriendschap, dienstbaarheid en evangelisatie centraal."
Hoe is de praktijk
Robert van Aken vertelde hoe de Lucaskerk deze aanbevelingen in praktijk brengt. De Lucaskerk staat nog aan het begin. "We zetten nu in op het verstevigen van de eigen gemeenschap. In het werkjaar 2018/2019 treden we meer naar buiten en richten ons op Tim. We hebben onze eerste ervaring opgedaan met Famcat, we versterken ons koor en werken aan nieuwe muziekvormen. We vormen een welkomstgroep en een kernteam en delen onze parochie op in kleinere groepen de zogenoemde parochiecellen. Zo zetten we de eerste stappen." "Stel concrete doelen." adviseerde Robert "Dat enthousiasmeert."
ROUTEPLANNER EN ALPHA
Eliza Oudshoorn presenteerde de 'Routeplanner voor Evangelisatie' met 12 stappen naar groei van de parochie/geloofsgemeenschap, bestemd voor iedereen die wegen zoekt om het geloof door te geven.
Ze coördineert de Alpha-cursus in de Lodewijkkerk te Leiden. Eliza studeerde wiskunde en werkt nu in de mode-industrie. Zij schetste kort de geschiedenis van de Lodewijkparochie. De Lodewijkkerk ligt in het centrum van Leiden en trekt een gevarieerde schare bezoekers onder wie veel studenten. De parochie staat bekend vanwege haar goed verzorgde liturgie. Het is een actieve gemeenschap waar evangelisatie en aanbidding centraal staan.
Gebed
Eliza benadrukte dat alle activiteiten hun bron vinden in het gebed. "We evangeliseren voor Hem en met Hem. Daarom is het belangrijk dat we alles wat we doen met Jezus Christus afstemmen. Daarom is er in de Lodewijkkerk wekelijks eucharistische aanbidding, van vrijdag 14.00 u. tot zaterdag 14.00 u."
Catechese en kerygmatische evanglisatie
Eliza maakte een duidelijk onderscheid tussen catechese en kerygmatische evangelisatie. Veel mensen bezitten slechts een fragmentarische kennis van het geloof. Deelname aan systematische catechese, bijbel- of gebedsgroepen zijn stappen te ver. "Begin heel laagdrempelig bij het hart van de zaak dat Jezus Christus voor ons gekruisigd, gestorven en verrezen is. Pas de boodschap niet aan!," adviseerde ze nadrukkelijk. "De inhoud staat. Zoek een methode die werkt!"
Welke methode werkt
Eliza Oudshoorn heeft ervaring met de Alpha-cursus. Deze is ontstaan binnen een Anglicaanse gemeente. Voor de Rooms-Katholieke Kerk bestaat een eigen variant. Eliza wees op allerlei voordelen van de Alpha-cursus. De cursus biedt een weg tot parochievernieuwing en is geschikt voor zowel kerkgangers àls mensen die zelden of nooit in de kerk komen. De Alpha-cursus bestaat in 165 landen. In Nederland zijn er 35 locaties waar de katholieke Alpha-cursus draait. Eliza vindt het bijzonder heilzaam dat de Alpha-cursus gemeenschapsvormend is.
Hoe zit de Alpha-cursus in elkaar
De Alpha-cursus beslaat tien wekelijkse avonden met wisselende inleiders. Tijdens deze cursus komen de belangrijke thema's van het christelijk geloof aan bod zoals de Drie-eenheid, de persoon van Jezus Christus, de bijbel, de verlossing, het gebed en de Kerk. De deelnemers beginnen steeds met een maaltijd. Tijdens de maaltijd maken ze kennis met elkaar en is er gelegenheid voor informele ontmoeting. Daarna verzorgen inleiders een inleiding van ongeveer twintig minuten. Voor deze inleiding beschikken ze over een vastgestelde tekst. Daarna gaan de deelnemers in kleinere deelgroepjes uit elkaar. Halverwege de cursus is er een weekend of dag waar de deelnemers meer gelegenheid hebben elkaar te ontmoeten en samen te bidden.
Hoe slaagt de Alpa-cursus
Eliza noemde een aantal voorwaarden voor het slagen van een Alpha-cursus. Zo is een goed alpha-team van belang. Het Katholiek Alpha Centrum biedt voor hen een vormingsprogramma aan. De parochie moet in staat zijn een follow-up te organiseren. Het blijkt dat deelnemers vaak meer willen en door willen gaan. Eliza gaf verschillende voorbeelden van een vervolgprogramma. Zo bestaat er de DVD-serie Catholicism van mgr. Robert Barron, momenteel hulpbisschop van Los Angeles. Deze serie biedt een goede introductie in het rooms-katholieke geloof.
Voor verdere informatie zie:
Rooms Katholiek Evangelisatie, Katholiek Alpha Centrum en Alpha Nederland