Pelgrimeren en de weerbarstige kant van het geloof & verbinden van het schone, het goede en het ware: Sint Franciscusavond 4 oktober 2018

Een kleine 50 belangstellenden verzamelden zich op donderdagavond 4 oktober 2018 in de ontmoetingsruimte onder de basiliek van de H.H. Agatha en Barbara. Deze ruimte is uitvalsbasis van 'diaconaal centrum de Pelgrim' van de H. Bernarduspartochie te Oudenbosch.

Zij genoten van soep met broodjes die de bewoners van het Thomashuis uitserveerden. Het Thomashuis is een kleinschalige woonvoorziening voor mensen met een verstandelijke beperking in het hart van Oudenbosch. Het Franciscuscentrum schotelde de aanwezigen een boeiende en afwisselende avond voor rond pelgrimage en bedevaart. De deelnemers luisterden naar lezingen van Toke Elshof, docent catechese aan de Tilburg School of Theology en de Priester- en Diakenopleiding Bovendonk, en diaken Peter Hoefnagels, als diaken verbonden aan de H. Bernardusparochie in de gemeente Halderberge. Daarna legden de deelnemers een 'parcours spirituel' af. Ze verkenden de basiliek en studeerden onder leiding van Jan Schuurmans de sequentie 'Laeta dies magni ducis' in. Deze sequentie komt voor in het benedictijns officie. De benedictijnen zingen de sequentie op 11 juli wanneer ze het Benedictusfeest vieren. Hiermee preludeerde het Sint Franciscuscentrum op de bedevaart naar Subiaco en Montecassino die Bisdom Breda van 12 tot en met 19 oktober 2019 organiseert. Vicaris Paul Verbeek verzorgde een korte presentatie van deze bedevaart. Hans de Jong richtte een boekentafel in die gewijd was aan de benedictijnse en monastieke spiritualiteit én de spiritualiteit van het pelgrimeren.

Toke Elshof
Toke Elshof ging met name in op het verschil tussen de pelgrim en de religieuze toerist. Een pelgrim gaat op weg en laat het gewone leven los. Onderweg doet een pelgrim nieuwe inzichten op en beziet daardoor zijn of haar leven anders. Een religieuze toerist gaat weliswaar ook op weg en maakt kennis met de plaats maar blijft aan de buitenkant. Als hij religieus voedsel tot zich neemt, is het licht verteerbaar. Toke Elshof sprak van religieus fastfood. Een pelgrim gaat naar binnen en ervaart ook de weerbarstige kanten van het geloof. Hij

blijft niet staan bij de prettige ervaringen van rituelen en het besef dat God van hem houdt maar heeft ook weet van het oordeel Gods. Volgens Elshof kun je niet aan deze weerbarstige kanten voorbijgaan. Dat helpt mensen om te gaan met de weerbarstigheid van het eigen leven. De mens heeft zijn leven niet in zijn hand.

Elshof liet zien dat omgang met de pijnpunten in een traditie weldadig kan zijn. Een groep leerlingen van een openbare PABO moet, om in het katholiek onderwijs te kunnen werken, een godsdienstdiploma halen. In dat kader brengen ze tijdens een weekend een bezoek aan de abdij Koningsoord in Oosterbeek. In dit weekeind doen ze mee met het getijdengebed, spreken ze met de zusters en krijgen ze les. Het is een intensieve periode waar ze geen contact met de buitenwereld hebben. De mobiele telefoons blijven thuis. Na het weekend blikken de studenten terug. Er zijn twee sporen. Ze vinden het positief dat ze echt welkom zijn, er voor hen gebeden wordt, ze open gesprekken voeren met de zusters en ze waarderen de authenticiteit van de gemeenschap. Tegelijkertijd is het kloosterleven weerbarstig. Je moet zwijgen, je houden aan regels die je niet hebt gekozen, je leeft in stilte en afzondering. Sommigen vonden dit laatste afschuwelijk. Toch gebeurde er iets en zijn ze allemaal opgeknapt van dit weekend. Ze merkten dat het omgaan met die weerbarstigheid goed was voor henzelf.

Peter Hoefnagels
Peter Hoefnagels belichtte de functie van de basiliek van Oudenbosch als pelgrimskerk. De basiliek is een kerk met een eigen geschiedenis. Ze is ontworpen door Pierre Cuypers. Binnen zijn oeuvre neemt de basiliek een aparte positie in. Het is geen neogotisch kerkgebouw. Bij Cuypers is er steeds een nauwe relatie tussen zijn rooms-katholieke geloofsovertuiging en de esthetische vormgeving van zijn bouwwerken.

De basiliek biedt mogelijkheden het geloof via de kunst toegankelijk te maken. Per jaar bezoeken 60.000 mensen deze kerk. De bezoekers vormen een bont geheel. Er zijn dagjesmensen, parochiegroepen, schoolgroepen en pelgrims. Het is een uitdaging de mensen te verleiden om iets van het geheim waarnaar de kerk verwijst te laten ervaren. De gidsen spelen hierin een belangrijke rol.

Op zondag viert de parochiekerk van de H.H. Agatha en Barbara van Oudenbosch hier liturgie. Peter onderscheidde verschillende groepen kerkgangers. Er zijn parochianen uit Oudenbosch. Daarnaast zijn er 'religieuze toeristen' die hier meer of minder regelmatig de liturgie vieren. Zij komen uit de wijde omgeving. Onder de kerkgangers zijn arbeidsmigranten uit Polen en Roemenië. Een aparte groep wordt gevormd door christelijke vluchtelingen uit Syrië en Irak die in de basiliek de sfeer van de wereldkerk ervaren. Na afloop is er koffie.

Op woensdag vindt er om 12.00 uur een oecumenisch middaggebed plaats. Hieraan nemen ongeveer 20 mensen deel. "We nodigen de bezoekers van de kerk uit mee te doen," aldus Peter. Hoefnagels wees erop dat men via de basiliek contacten kan leggen met verschillende maatschappelijke groeperingen zoals bijvoorbeeld het Thomashuis in Oudenbosch.

"Het religieuze kent ook een ethisch aspect," vervolgde diaken Hoefnagels. "Het gaat erom dat we omzien naar elkaar." Onder de basiliek bevinden zich de ruimtes van de Pelgrim. Vanuit deze zalen deelt de Voedselbank eten uit. Er zijn bijeenkomsten van rouwgroepen en de plaatselijke afdeling van de Zonnebloem. De parochie ontplooit vanuit 'diaconaal centrum de Pelgrim' haar diaconale en catechetische activiteiten.

De Pelgrim biedt een programma aan met een bezinnend karakter. Harrie Mulders, voormalig docent Engels aan het Norbertuscollege te Roosendaal, verzorgde een lezing over War Poets, Engelse dichters die tijdens de Eerste Wereldoorlog uiting gaven aan hun verlangen naar vrede. Toine Geurt sprak over paus Adrianus VI, Paul Nouwen over het werk van zijn broer Henri Nouwen.

De parochie gaat ook zelf op bedevaart. Er bestaat een sterke traditie om regelmatig naar Rome te gaan. Tijdens een bedevaart komen parochianen op een andere manier met elkaar in contact dan anders. Het werkt verbindend. Op deze manier wordt de basiliek een plaats waar sacramentaliteit, pastorale nabijheid en innovatief pastoraat hand in hand gaan.

Oftewel: In Oudenbosch worden het schone, het goede en het ware met elkaar verbonden.