Sint Franciscuscentrum organiseert middag over woonwagenpastoraat
In het bisdom Breda leven ongeveer 2800 woonwagenbewoners. Het merendeel van hen is rooms-katholiek. Tot 1978 woonden ze op grote kampen. Op elk kamp behartigde een aalmoezenier het pastoraat. In 1978 kwam een deconcentratiebeweging op gang. De grote woonwagenkampen werden vervangen door kleinere locaties. Voor het pastoraat had dit grote gevolgen. Het woonwagenpastoraat ontwikkelde zich tot een taak van de parochies.
Op initiatief van diaken Wim Tobé, caritasfunctionaris van het Bisdom Breda en het Sint Franciscuscentrum kwamen op 22 januari 2018 pastorale beroepskrachten en vrijwilligers bijeen voor een informatie middag in de Johanneszaal van de Priester- en Diakenopleiding te Hoeven. Zij zijn allen geïnteresseerd of betrokken bij het woonwagenpastoraat. Pater Jan van der Zandt msc, landelijk coördinator van het woonwagenpastoraat, verzorgde de inleiding.
De mensen
Pater Van de Zandt ging in op de achtergronden van de woonwagenbewoners. Hij maakte onderscheid tussen Roma, Sinti en reizigers. De Roma en de Sinti zijn zigeunervolkeren die oorspronkelijk afkomstig zijn uit Oost-Europa. De Sinti leven al eeuwen in West-Europa terwijl de Roma pas in de negentiende en twintigste eeuw naar Nederland zijn gekomen. De reizigers zijn afkomstig uit Nederland en kozen vanwege hun beroep voor een nomadisch bestaan. Zij werkten bijvoorbeeld als mandenvlechters of scharenslijpers. Het was de bedoeling van de deconcentratie dat de woonwagenbewoners integreerden in de samenleving. Dit is niet gelukt. Ook op kleine kampen houden ze zich vast aan hun eigen levenswijze. In het algemeen hebben ze weinig vertrouwen in de ´burgers´.
De beleving van het geloof
De meesten van hen zijn rooms-katholiek. Volgens Pater Van der Zandt zoeken ze iets in het geloof. Met name de Eerste Communie speelt in hun leven een belangrijke rol. Dit wordt groots gevierd. De meisjes worden gekleed als bruidje en de jongens als bruidegom. De communicanten komen in een koets of in een limousine naar de kerk. Daarna volgt een groots feest, vergelijkbaar met een bruiloft. Pater Van der Zandt waardeert dit positief. ¨Het is knap dat ze dit voor elkaar krijgen.¨ Woonwagenbewoners en zigeuners hebben sterke familiebanden. Voor een uitvaart komen ze van heinde en verre. Van der Zandt ging ook in op de betekenis van bedevaarten. Maria speelt een grote rol in hun geloofsleven. In Nederland bezoeken reizigers, Sinti en Roma de kapel van Onze Lieve Vrouw in het Zand in Roermond. Zigeuners pelgrimeren in de meimaand naar Saintes-Maries-de la-Mer in de Camargue.
Wat kunnen parochies voor hen betekenen?
Pater Van der Zandt concludeerde dat er een kloof bestaat tussen het dagelijks parochieleven en de geloofsbeleving van de woonwagenbewoners. Door schaalvergroting in parochies en vermindering van het aantal pastorale beroepskrachten is deze groep uit het zicht geraakt terwijl zij religieuze behoeften hebben. Deze concentreren zich rond kernmomenten in het leven zoals doop, inzegening, Eerste Communie en uitvaart. Op deze momenten zijn parochies geroepen aanwezig te zijn. Pater Van der Zandt karakteriseerde het woonwagenpastoraat als presentiepastoraat. Hij is op zoek naar Christoffels.
Wat en wie zijn Christoffels?
Christoffel is de beschermheilige van pelgrims en reizigers. Hij stelde zijn leven in dienst van Christus. Pater Van der Zandt hoopt dat er ook in parochies pastorale beroepskrachten en andere betrokkenen zich beschikbaar stellen om een brug te vormen tussen geloofsgemeenschappen en de groep woonwagenbewoners met eigen rituelen, gebruiken en devoties. Het zijn mensen die zich oprecht willen verdiepen in de achtergronden van woonwagenbewoners en begrip willen opbrengen voor hun eigenheid. Hierdoor hoeven deze mensen niet op te gaan in het grotere geheel van samenleving en parochie. Christoffels haken in op wat de woonwagenbewoners zelf willen beleven en vieren. Samen gaan zij op zoek naar wat ons bindt. Pater Van der Zandt hoopt deze mensen te verenigen in een landelijke kring, de Christoffelkring.
Informatie
Ieder, die nader geïnformeerd wil worden omtrent de Christoffelkring en het pastoraat met woonwagenbewoners kan contact opnemen met het Sint Franciscuscentrum of met diaken Wim Tobé wtobe@bisdombreda.nlVerder lezen, zie op zoek naar Christoffels