Zangdag stond in teken van uitvaartliturgie
Een goed bezette kerk, een stevige organisatie en drie sterke inleiders zorgden zaterdag 11 maart 2017 voor een geslaagde zangdag in Dongen. Inhoudelijk stond de dag in het teken van liturgie in de uitvaartliturgie. Op muzikaal gebied oefenden de koorzangers twee- en driestemmige missen voor ongelijke stemmen. De diocesane commissie voor kerkmuziek tekende voor het geheel.
Vier de liturgie mee!
Pastoor Han Akkermans, pastoor van de heilige Catharinaparochie te Oosterhout en voorzitter van de diocesane commissie voor kerkmuziek, stond stil bij het belang van een goed verzorgde uitvaartliturgie. De katholieke uitvaartliturgie is bijzonder krachtig. Deze liturgie geeft kracht en schept gemeenschap, aldus pastoor Akkermans. Er is één voorwaarde: "Men moet liturgie kunnen vieren." Liturgie is een heilig spel. Liturgie veronderstelt dat de deelnemers vertrouwd zijn met de rituelen en de betekenis hiervan kennen. Dit is in toenemende mate een probleem. Dat merken pastorale krachten bij de uitvaartliturgie. Tegelijkertijd stellen aanwezigen bij de uitvaartliturgie steeds hogere eisen aan de uitvoering van de liturgie. Het gaat om de muziek, de gebaren en soms zelfs de temperatuur van het kerkgebouw. De beleving is erg belangrijk. Bij het tot stand komen van deze ervaring speelt het koor een belangrijke rol. Muziek raakt dimensies aan waar woorden tekort schieten. Pastoor Akkermans stipuleerde dat een goed koor door zijn houding tijdens de liturgie de actieve deelname van de aanwezigen bevordert. “Blijf niet zitten, waar je moet staan en bid actief mee.” moedigde Akkermans de koorzangers aan. “Het koor zet de toon.”
Lichaamshouding en stemvorming staan aan de basis van een geslaagde uitvoering.
Alles begint met de lichaamshouding, ademhaling en de stemvorming. Jan Schuurmans, diocesaan functionaris voor de kerkmuziek, had hiervoor twee deskundigen aangezocht:
Hans Smout en Frank Hermans. Hans Smout is een routinier in het vak. Hij geniet vooral bekendheid als de voormalig dirigent van de Hortus Musicus Religiosus in Bergen op Zoom.
Frank Hermans verdient zijn sporen als zanger bij het Nederlands kamerkoor. Hij werkt als docent vocale kennis en vaardigheden bij Stichting Maestro, een opleiding voor amateurdirigenten. Beide musici stelden niet teleur.
“Muziek is training,” zei Frank Hermans. Hij leerde de honderd deelnemers een aantal basishoudingen waardoor hun ademhaling verbeterde en hun stemmen meer kracht kregen. Han Smout voerde de koorzangers binnen in de wereld van de uitvaartmuziek en leerde hen enkele nieuwe composities. Onder deze nieuwe koorwerken bevond zich de Hubertus-mis. Frank van Nimwegen componeerde deze ter ere van bisschop H. Ernst, van 1967 tot 1992 bisschop van Breda en van 1992 tot 1994 apostolisch administrator van het bisdom.
In het middagdeel brachten de koorzangers het geleerde in de praktijk. Ze verzorgden een kort optreden in de kapel van de franciscanessen van Dongen die via de kerkradio met plezier naar de uitvoering luisterden.
De deelnemers zijn tevreden
Els Veermans, Marianne Jansen en Carien van Zon zingen in het kerkkoor van de H. Laurentiuskerk in Dongen. Ze zijn tevreden over de dag. “Je aandacht verslapt niet,” zeggen alle drie tegelijk. “De inleiders houden je goed bij de les en je steekt er altijd wat van op. Daarnaast zijn deze dagen erg gezellig.” Carien van Zon merkt op: “Ik vond de ademhalingsoefeningen erg goed. Daarnaast zie ik ook het belang van een goede uitspraak van klinkers en medeklinkers. Dit komt de muziek ten goede.”