Boeiende expertiseavond over: "Als God renoveert"

2 December 2019
Het kan bijna niemand ontgaan dat de bisschop van Breda en zijn medewerkers zich intensief bezighouden met de parochievernieuwing. Op 24 en 25 maart 2020 komt Father James Mallon naar Nederland. Hij is de auteur van het boek 'Als God renoveert.' Daarin vertelt Father Mallon het verhaal van zijn eigen parochie die met succes de weg van parochievernieuwing is ingeslagen. Als voorbereiding op deze conferentie organiseerde het Sint Franciscuscentrum op woensdag 20 november 2019 een expertiseavond voor parochiebestuurders en kernvrijwilligers over parochievernieuwing. De avond vond plaats in de Johanneszaal van centrum Bovendonk te Hoeven.
 
God gunt ons vruchtbaarheid
Met een mooie opkomst van ongeveer 40 personen bleek grote belangstelling voor het onderwerp. Voor de noodzaak van parochievernieuwing zette Geerten Kok, de bisschoppelijk gedelegeerde voor kerkopbouw, de feiten op een rij. “De meeste vrijwilligers en pastorale beroepskrachten werken hard. Ze zijn druk en met veel zaken tegelijkertijd bezig. Het aantal mensen en de beschikbare middelen nemen, ondanks deze inzet steeds verder af. Dan rijst de vraag of dit ons toekomstbeeld is en we niet anders kunnen doen dan op de winkel passen?” Geerten Kok gelooft dat we kunnen werken aan groei en God ons vruchtbaarheid gunt.
 
De cultuurverandering die nodig is
Ben Hartmann presenteerde het boek ‘Als God renoveert’ van James Mallon. De beweegreden tot het schrijven van het boek lag in een concrete aanleiding van James Mallon zelf. In het parochiecentrum van de parochie waar hij werkte was een kaartclub actief. Mallon begeleidde een goed lopende Alpha-cursus op avonden dat de kaartclub bij elkaar kwam. Op een gegeven moment kreeg hij klachten van de kaartclub omdat de deelnemers van de cursus tijdens hun pauze door het gebouw liepen. Mallon vroeg de voorzitster van de kaartclub of ze niet blij was dat er nieuwe mensen kwamen waarop de voorzitster antwoordde: “I don care.” Mallon stelde zich toen de vraag waarom de traditionele parochianen zijn enthousiasme niet deelden.

In zijn boek reflecteert Mallon op zijn ervaringen met parochievernieuwing. Zijn voornaamste inzicht is dat we moeten veranderen van een verzorgende parochie naar een missionaire parochie. We verkeren in een fase waarin de traditionele vormen van geloofsoverdracht niet meer werken. Het pastoraat is lang gekenmerkt door het onderhouden van de geloofsgemeenschap die door doopsel, school en de geloofspraktijken in Kerk en gezin werd aangevuld. Mallon concludeerde ook dat de priesters opgeleid zijn voor een kerktype, op een werkelijkheid, die feitelijk niet meer bestaat.
Hartmann vulde aan dat dit niet een nieuw idee is. Zowel de Franse bisschoppen als ook bisschop Liesen delen Mallon’s analyse. De Franse bisschoppen spreken over het geloof voorstellen in plaats van veronderstellen.

Mallon daagt zijn lezers uit te dromen van een ideale parochie en daarbij niet uit te gaan van wat je zelf wil maar van wat God wil. We weten wat God wil door Schrift en traditie. In de Schrift laat God zien wie Hij is en wat Hij van de mensen vraagt. Wat Hij wil wordt weerspiegeld in de levens van de heiligen. Wat God van ons vraagt is waar te nemen door de inwerking van de heilige Geest. In de Bijbel lezen we dat Jezus Zijn apostelen de opdracht geeft alle volkeren tot zijn leerlingen te maken. De missieplicht vormt voor Mallon het vertrekpunt van de missionaire parochie.

Voor de cultuuromslag formuleert Mallon tien waarden waaraan de missionaire parochie voldoet.
-  Geef voorrang aan het weekend
-  Wees gastvrij
-  Gebruik opbouwende muziek
-  Besteed aandacht aan de verkondiging
-  Werk aan een betekenisvolle gemeenschap
-  Wees helder in je verwachtingen
-  Kies mensen voor het dienstwerk waarin ze goed zijn
-  Vorm kleine gemeenschappen
-  Ervaar de heilige Geest
-  Wees een uitnodigende Kerk voor mensen die nog niet bij je gemeenschap horen.

De binnenkant van ons geloofsleven
Diaken Egbert Bornhijm borduurde verder op de inleiding van Ben Hartmann en richtte de blik naar de binnenkant van ons geloofsleven. Egbert signaleerde dat katholieken het moeilijk vinden over hun geloof te spreken. “We steken makkelijker een kaarsje op dan de vraag te beantwoorden wie is God voor mij?” aldus diaken Bornhijm. Volgens Bornhijm helpt de Alpha-cursus de sprakeloosheid over het geloof te overwinnen. Na een maaltijd en een inleiding over een thema uit het christelijk geloof gaan de deelnemers met elkaar in gesprek. In deze ontmoeting vertellen mensen elkaar wat ze zelf ervaren. Leerling-zijn is een levenslang proces.

Egbert Bornhijm stond hierbij ook stil bij het belang van het gebed. “We zijn een doe-Kerk. We organiseren verschrikkelijk veel. Maar is er in onze parochie ook ruimte voor gebed? Soms lijkt het of het voortbestaan van Kerk en parochie van ons afhangt. Maar vragen we ons af wat God van ons verlangt? Wanneer we bidden, stellen we ons afhankelijk op. We vragen wat God van ons vraagt.”

Missionaire vrijwilligers
Na deze twee inleidingen gingen drie kernvrijwilligers, Charlotte den Toonder uit Ovezande, Bastiaan Anink uit Etten-Leur en Mieke Stroop uit Roosendaal met elkaar in gesprek. Collectief benadrukten ze het belang van het benaderen van nieuwe mensen en het zijn van een gastvrije parochie. Mieke Stroop vertelde hoe ze via een tijdcollecte nieuwe vrijwilligers heeft geworven. Charlotte hoe ze dit gedaan heeft door te zoeken naar verborgen talenten in de parochie. En Bastiaan door zich te realiseren hoe waardevol zijn geloof is voor zijn eigen leven en vanuit dat weten het geloof te willen delen met anderen. Het einde van de avond werd besloten met het bidden van de vespers en een onderlinge gezellige ontmoeting.