Met Leo Fijen op zoek naar de monnik in jezelf

30 January 2019

Leo Fijen is een gekend spreker. Dit bleek ook op woensdag 23 januari 2019. Op deze avond verzorgde hij een lezing met als titel: “Ontdek de monnik in jezelf". Ongeveer 80 mensen bezochten deze lezing in Centrum Bovendonk in Hoeven. Het Sint Franciscuscentrum organiseerde deze lezing in het kader van de voorbereiding op de diocesane bedevaart naar Subiaco en Montecassino. Deze bedevaart vindt plaats van 12 tot en met 19 oktober 2019.

Stilte
Leo Fijen wist de aanwezigen van het begin tot het einde van de avond te boeien. “Het meest wezenlijke in mijn leven heb ik van dom Marcellinus Theeuwes geleerd. Hij is afkomstig uit Rijen, het bisdom Breda. Hij was prior in La Grande Chartreuse en op het eind van zijn leven prior van een kartuize in de omgeving van Marseille. In september 2018 ben ik nog bij hem geweest. Hij wist dat hij binnen afzienbare tijd ging sterven. Dom Marcellinus overleed op 2 januari 2019. Hij zei tegen mij: “Alles begint en eindigt in de stilte. De stilte is levensnoodzakelijk. Je moet beginnen in de stilte.”

Persoonlijk leven
Leo Fijen vertelde hoe hij dit in zijn persoonlijk leven doet. “Bouw een huisje in je hart,” adviseerde hij de aanwezigen. De vloer is de stilte. De stilte die je draagt. “Ik koester de stilte. In de stilte leer je te wachten op de ander en daardoor ook op de Ander die zich in die persoon aandient. Ik begin de dag in stilte. Ik lees geen kranten en check mijn mail niet. Ik maak brood klaar en zet koffie. Ik wil niet dat iets tussen mij en mijn schepper komt. Er is dan een totale vrede in mij. Ik leef in het vertrouwen dat dit mij geschonken wordt, en in vertrouwen ga ik op weg naar mijn werk. In de stilte leer je te wachten en te luisteren.” “In de avond” vervolgt Fijen “sluit ik de dag biddend af en geef ik mijzelf terug aan God.”

Het huis in je hart
Eerst is er de vloer van de stilte, die je draagt. Dan heb je de hal, de hal van het wachten. In het huis van je hart is ook een tafel. De tafel verwijst naar de gemeenschap. Volgens Leo Fijen staat de gemeenschap onder druk. Niet alleen in de Kerk maar ook in de sport. “Ik hoor van de voetbalvereniging in mijn dorp dat men met veel moeite een team van 16 tot 18-jarigen bij elkaar krijgt. De ruimte tussen persoon, overheid en markt is leeg. We leven in een verbrijzelde samenleving. Toch kunnen mensen niet zonder gemeenschap. Het is een opdracht van de Kerk om nieuwe vormen van gemeenschap tot stand te brengen. De kerken doen dat gratuit.” Volgens Leo Fijen is de gemeenschap onontbeerlijk voor de menselijke groei. Daar leert een mens zichzelf kennen.

Het huis heeft ook ramen. De ramen symboliseren de blik naar buiten. In de jaren zestig van de twintigste eeuw opende paus Johannes XXIII de ramen van de Kerk. De hedendaagse mens is te veel in ademnood. Het is goed om dan de ramen te sluiten.

“De meeste kloosters liggen op mooie afgelegen plaatsen,” aldus Fijen. Toch bevinden sommige kloosters zich in steden. Ook daar is een tuin. Veel kloosters hebben in het centrum een pandhof. Daar is leegte en gebeurt er niets. Het paradoxale is dat daar alles gebeurt. In deze ruimte herschikt de monnik of moniale zijn of haar emoties. Voor de gewone mens speelt de natuur deze rol. Door te wandelen in de natuur verwerkt de mens zijn ervaringen in het dagelijks leven. “De natuur, de schepping, heelt en loutert, in de natuur kunnen we opgaan. Dit werkt relativerend; niet alles hangt van jou af.”

Bij het huis hoort ook een schuur. Leo Fijen verhaalde over zijn ontmoetingen met André Louf, de vroegere abt van het trappistenklooster De Katsberg in Noord-Frankrijk. Na zijn aftreden leefde hij als kluizenaar bij benedictinessen in de Provence. Hij was een lange man. Hij woonde daar in de vroegere stal. Om binnen te gaan moest hij steeds buigen. Leo vroeg hem of hij dit niet vervelend vond. Louf antwoordde: “Als ik niet buig, kan God niet bij mij komen.” “Door te buigen word je nederig." "We leven”, aldus Fijen “in een tijd waar het ‘ik’ voorop staat en alles maakbaar lijkt. Als je buigt kan je dieper bij de ander en zo bij de Ander komen.”

Onder het schuurtje ligt een gierput. Veel mensen denken dat je op zolder het dichtst bij God bent maar dat is niet helemaal waar. De gierput symboliseert de donkere zijde van je eigen leven. Daar ervaart een mens zijn diepste eenzaamheid. Ieder mens kent schaduwzijden in zijn bestaan. Als je daarmee kunt leven, als je vrede sluit met je schaduwzijden, word je vruchtbaar. Als je deze existentiële eenzaamheid aanvaardt ben je samen met de Ene en zo verbonden met allen. Dat is volgens Leo Fijen de grote les die hij geleerd heeft van Dom Marcellinus Theeuwes.